Fermat'ın Son Teoremi

Bir matematikçi olarak Pierre de Fermat “Amatörlerin Prensi” olarak bilinir. Bunun en önemli nedeni, adını günümüze kadar taşıyan Fermat’ın Son Teoremi elbette…

Pierre de Fermat 17. yüzyılda yaşamış bir  Fransız hukukçusudur. Rivayete göre uzun davalardan sıkıldığı için yalnız kaldığında hobi olarak matematik ile uğraşmak hobisidir.

Çalışmaları Olasılık teorisinin, analitik geometrinin ve sayılar teorisinin gelişmesine katkılar sağlamıştır. Ancak kendisi “Fermat’ın Son Teoremi”yle günümüzde bilinir hale gelmiştir.

Fermat’ın bu derece tanınması Diophantus’un Arithmetica adlı kitabında Pisagor üçgenlerinin anlatıldığı sayfanın yanına düştüğü not ile başlar:

“… Cuius rei demonstrationem mirabilem sane detexi. Hanc marginis exiguitas non caperet!”

Bu şu anlama gelmekteydi. “Teoremin müthiş bir kanıtını buldum fakat burada yazacak kadar yer yok”.

aⁿ + bⁿ = cⁿ eşitliğinin 2′den büyük n değerleri için hiçbir tamsayı çözümü olmadığını anlatmaya çalışıyordur aslında.

Fermat’ın yanına not düştüğü bu kitap yıllar sonra oğlu Samuel Clemant tarafından fark edilmiş ve kitabın yeni baskısı içindeki notlarla birlikte yapılmıştır.

O zamandan sonra bu kitabı okuyan matematikçiler Fermat’ın iddialı sözüyle karşılaşınca hadi bizde deneyelim diye işe girişmişler ve o zamana dek bir çok teorem ortaya atmış ancak hiçbirinin ispatını yapmamış olan Fermat’ın tüm söylemlerinin doğru olduğunu fark etmişlerdir.

Bu teoremin son teorem olarak isimlendirilmesinin nedeni ispatı bulunabilen son teorem olmasıdır.

Tam 300 sene sonra bu Ünlü Teoremi ispatalayan Andrew Wiles’in hikayesi…